Ja-Maar als belangrijke ‘killer’ in iedere communicatie!
In onze trainingen aan teams horen we ze maar al te vaak: de combinatie van de twee woorden ‘ja’ en ‘maar’. Niet alleen daar overigens. Jij herkent ze vast ook wel.
In meerdere opzichten is dit jammer!
- Ja, maar dat is niet realistisch….
- Ja, maar dat wist ik niet….
- Ja, maar ik ben dyslectisch….
- Ja, maar anderen doen het ook….
- Ja, maar ik spreek uit ervaring….
Sport
De afgelopen jaren lijkt het er een beetje op dat ‘ja, maar’ een nationale sport is geworden. Met ‘ja, maar’ creëren we namelijk draagvlak, sluiten we compromissen, vormen we coalities, kunnen we iedereen binnenboord houden en vergaderen totdat we een ons wegen. Allemaal mooie eigenschappen om de lieve vrede te bewaren.
Het draait bij ‘ja, maar’ echter niet zozeer om die twee woorden. Soms blijft het woordje ‘ja’ achterwege en blijft er alleen ‘maar’ over. Soms kun je het zelfs in het geheel weglaten en toch hetzelfde effect krijgen. Probeer dit maar eens uit bij de voorbeelden hierboven.
’Ja, maar’ is veeleer een houding die iedere samenwerking effectief lam kan leggen. Met ’ja, maar’ gaan mooie ideeën verloren in een berg van onmogelijkheden en worden prachtige oplossingen al bij voorbaat de nek omgedraaid. Het lijkt een soort van weerstand om onze geliefde comfortzone te verlaten.
’Ja, maar’ is dus eigenlijk: jammer!
Wil je af van 'Ja maar' in je team? Neem dan nu contact op!
(JA) MAAR is NEE
We gaan nog een stapje verder door te stellen dat ’ja, maar’ zelfs een glashard ‘‘NEE’ kan impliceren. Specifiek het woordje ‘maar’ is hiervoor verantwoordelijk.
Graaf maar eens in je eigen geheugen en bedenk hoe alert je misschien wordt wanneer anderen je iets zeggen dat in eerste instantie op een compliment lijkt.
Bijvoorbeeld: “Ik bewonder hoe je deze situatie hebt aangepakt en hebt nagedacht over mogelijke risico’s en ook hoe je met de belangen van je collega’s rekening hebt gehouden …..…………”
Wanneer iemand dit zo tegen je zegt, word je dan niet extra alert?
Welk woord verwacht je nog dat komt?
Juist, je voelt hem al aankomen: het woordje ‘maar’.
Het gebruik van dat woord zorgt ervoor dat al het voorgaande, hoe positief ook, niet meer van waarde is. De echte boodschap van de ander komt immers ná ‘maar’.
“…… maar je hebt de procedures niet gevolgd!”
Bedoel jij met jouw ‘ja, maar’ ook eigenlijk ‘nee’?
Hoe kan het anders?
Eigenlijk is dit eenvoudig: vervang het woordje ‘maar’ door het woordje ‘en’. Wat je dan krijgt is ‘ja, en’.
‘Ja, en’ biedt een wereld aan mogelijkheden. Alles kan ingepast worden binnen de eigen plannen. Je accepteert de situatie zoals hij is en kijkt tevens naar de mogelijkheden die deze biedt. In eerste instantie voelt het onwennig en ongemakkelijk om ‘ja, en’ te gebruiken. Hou echter vol en doe het gewoon. Je zult versteld staan over de positieve effecten ervan op je eigen communicatie en de manier hoe anderen op je reageren.
Het verschil
Het zal je duidelijk zijn; bij ‘ja, en’ kijk je naar wat er is. Niets meer en niets minder.
‘Ja, en’ is de positie voor inspirators die met hun zienswijze telkens een nieuwe kijk op de werkelijkheid brengen. Met ‘ja, en’ maak je van elke nood een deugd, zie je de kansen achter het probleem en daag je jezelf én anderen uit om verder te kijken dan je neus lang is. Met ‘ja, en’ zeg je ’ja’ tegen de wereld zoals die zich op dat moment aandient. Het zogenaamde halfvolle glas.
Kijk je met een ‘ja, maar’-blik, dan zie je de dingen zoals ze hadden moeten zijn. Je ziet dan vooral wat er niet is. Je had verwachtingen die niet zijn uitgekomen, je ervaart een gevoel van gemis. Je kijkt naar de onmogelijkheden in het halflege glas.
Is ’ja, maar’ dan fout?
De vraag die we onszelf hier willen stellen is: “is het gebruik van ‘ja, maar’ in deze situatie voor mij effectief?” Het is de kunst om bewust voor jezelf te bepalen welke voor jou de meest effectieve manier is om met een situatie om te gaan.
‘Ja maar’ leidt tot een afwachtende houding. Je weet het even niet, wat moet je doen? Je staat erbij en je kijkt ernaar. En soms is dat heel oké en dus ook niet ‘jammer’.
‘Nee want’
We gaan nog even verder want er is in dit rijtje nog een derde manier om met dergelijke situaties om te gaan: de ‘nee, want’ optie.
‘Nee, want’ is een positie van tegenstelling, grenzen aangeven, nee zeggen, een streep trekken.
‘Nee, want’ is assertiviteit, opkomen voor jezelf, niet met alle winden meewaaien en aangeven wat jij belangrijk vindt.
Bewustwording
‘Ja, maar’ als houding van kritisch observeren en beschouwen is van levensbelang. Soms is het absoluut belangrijk om even geen besluit te nemen en er even een nachtje over te slapen.
Vaak zijn we ons er echter onvoldoende van bewust hoe vaak we ‘ja, maar’ gebruiken als excuus om niet tot handelen over te hoeven gaan. Heel jammer natuurlijk!
We focussen ons op het idee dat iets niet mogelijk is en vergeten daardoor de prachtige mogelijkheden die er zijn om een situatie om te draaien in ons voordeel.
Het effectief omgaan met je eigen ‘ja maren’ is een aspect van (persoonlijk) Leiderschap: het centrale thema in ieders (professionele) leven en de spil van elk goed functionerend team.
Ervaar jij ook (te)veel ‘ja maar’ en dus ‘jammer’ in je team en wil je naar meer ‘ja en’?
Maak dan een afspraak met ons voor een vrijblijvende Strategiesessie die je zeer zeker hierbij gaat helpen!
