Een leidinggevende vertelde ons laatst:
“Ik ben het zo beu om steeds brandjes te blussen. Elk gesprek lijkt te gaan over wat er misgaat, wat beter moet of wat iemand fout doet. Mensen haken af nog voordat het gesprek goed en wel begonnen is.”
Herkenbaar?
Veel leiders lopen tegen hetzelfde aan: ze willen ontwikkeling, maar de gesprekken die ze voeren, voelen als reparatiesessies. De sleutel tot echte ontwikkeling ligt echter niet in het eindeloos analyseren van wat niet werkt maar in het onderzoeken van wat wél werkt.
Van probleemdenken naar potentieeldenken
We zijn als mens geprogrammeerd om problemen op te lossen. We zien wat er misgaat en we willen het fixen. Nuttig maar het versmalt tevens ons blikveld.
Wanneer je als leidinggevende voortdurend focust op wat er niet goed gaat, gaan mensen uiteindelijk defensief reageren. Ze kruipen in hun schulp of wijzen naar anderen. Het vertrouwen verdwijnt.
Het principe van Appreciative Inquiry (waarderend onderzoeken):
Niet: “Wat moet er anders?”
Wél: “Wat werkt er al? En hoe kunnen we daar meer van doen?”
Dat klinkt eenvoudig maar de impact is enorm. Je verandert de toon van het gesprek van oordeel naar nieuwsgierigheid. Medewerkers voelen zich gezien in wat ze goed doen en dat opent de deur naar echte ontwikkeling. (Lees ook dit artikel nog even)
De kracht van waarderende vragen
Een goede leider stelt vragen om informatie te krijgen én om bewustzijn en eigenaarschap bij de ander aan te wakkeren. Vragen als:
- “Wat werkte er de laatste keer dat dit goed ging?”
- “Wat maakt dat jij hier belangrijk in bent?”
- “Welke kleine stap zou morgen al verschil maken?”
Waarderende vragen zetten het brein van mensen ‘Aan’ in plaats van ‘Uit’. Ze richten de aandacht op mogelijkheden en niet meer op tekortkomingen. Dat vergroot motivatie en verantwoordelijkheid.
Uit onze praktijk
Een team binnen een stichting liep vast door toenemende verdeeldheid.
De leidinggevende probeerde het bespreekbaar te maken maar ondanks meerdere gesprekken bleven verwijten terugkomen.
Tijdens een teamsessie begonnen we met één eenvoudige vraag: “Wanneer lukt het ons wél om goed samen te werken?”.
Die ene vraag veranderde de sfeer volledig. De aandacht verschoof van frustratie naar trots. Binnen enkele minuten kwamen de verhalen over samenwerking, humor, vertrouwen en verbinding. Het team kon weer bouwen.
De 5D-cyclus als routekaart
Appreciative Inquiry werkt met de 5D-cyclus:
- Define Het thema; wat zou mooi zijn als….. ?
- Discover Ontdek wat al goed werkt.
- Dream Schets het beeld van wat mogelijk is.
- Design Bepaal wat er nodig is om dat te realiseren.
- Deliver Zet concrete stappen om het te laten gebeuren.
Voor leidinggevenden is de 5D cyclus een krachtige manier om gesprekken richting te geven. In plaats van te blijven hangen in het verleden, bouw je samen aan een toekomstbeeld dat energie geeft.
Wat levert het op?
Leidinggevenden die waarderend onderzoeken toepassen, merken dat:
- gesprekken soepeler verlopen,
- medewerkers opener zijn en meer eigenaarschap tonen,
- het vertrouwen groeit,
- verbeteringen sneller worden doorgevoerd.
Kortom: waarderend onderzoeken werkt niet alleen prettiger, het werkt béter.
Samengevat
Waarderend onderzoeken vraagt een andere mindset: van controleren naar ontdekken.
Het betekent niet dat je problemen negeert. Het betekent dat je ze bekijkt vanuit wat wél werkt. En dat maakt het verschil tussen een gesprek dat doodloopt en een gesprek dat iets in beweging zet.
Getriggerd?
Wil je weten hoe jij als leidinggevende betere gesprekken kunt voeren met je team?
Wil je je mensen energie geven in plaats van uitputten?
Of loop je op dit moment misschien vast op een bepaald thema?
Neem contact met ons op. We laten je graag zien hoe je met waarderend onderzoeken weer beweging en eigenaarschap creëert, zonder weerstand.
