Wat zou je doen met een miljoen?

In de komende 2 blogs onderstrepen we het belang van het stellen van doelen om daadwerkelijk en succesvol vorm te kunnen geven van veranderingsprocessen. In dit eerste gedeelte gaan we dit doen door je een kleine inkijk te geven in een bijzonder programma waar ook wij veel energie van krijgen. Een van de partijen waarmee we namelijk samenwerken is het Ministerie van Justitie. Voor hen trainen wij geselecteerde groepen van gedetineerden vlak voordat zij definitief hun straf hebben uitgezeten en op vrije voeten komen. Het doel van dit programma is terugdringen van recidive en het de deelnemers aanreiken van informatie en inzichten waarmee ze op een nieuwe en positieve wijze hun leven vorm kunnen gaan geven. Een van de favoriete gespreksthema’s van deze doelgroep is geld. Geld, het hebben van geld, het gebrek aan geld, de invloed van geld of het dromen over wat je met veel geld zou kunnen doen. We beginnen een dergelijke sessie met de vraag: “Wat zou je doen met een miljoen?” Een dergelijke vraag prikkelt ons allemaal. De deelnemers aan ons programma worden in ieder geval telkens uitgedaagd en het duurt dan ook niet lang of de nodige voorstellen en ideeën vliegen over tafel. Degene met het beste plan aan het einde van de ochtend wordt symbolisch beloond en ontvangt ook echt een miljoen in de vorm van een biljet van 1.000.000,- dollar. Het discussiëren over geld maakt echter al snel duidelijk dat geld als levensdoel op zich niet datgene is wat echt gelukkig maakt. Vakanties op witte stranden aan die blauwe zee gaan uiteindelijk vervelen. Net zoals die Ferrari, dat dure horloge en al die andere dingen die je met geld kan kopen. Onze deelnemers ontdekken uiteindelijk dat geld als middel heel plezierig kan zijn maar dat geld als doel niet dat gevoel van leegte kan compenseren wanneer we geen duidelijke doelen, zingeving, uitdaging of drijfveren in ons leven ervaren. Wanneer dat eenmaal duidelijk is, is het tijd om persoonlijke doelstellingen van deelnemers helder te krijgen. Dit wordt veelal als lastig ervaren. Ook wordt het confronterend wanneer blijkt dat deelnemers hun persoonlijke doelen onbewust hebben opgegeven omdat tegenslagen de overhand kregen. Het model wat we hiervoor gebruiken is een soort van recept en heet SPICE: Source Je krijgt of hebt een idee. Picture Je gaat aan de slag om het idee zo duidelijk mogelijk te visualiseren. Je moet het niet alleen voor ogen hebben, maar het a.h.w. ook proeven en voelen! Implement Vervolgens moet je stappen zetten om naar je idee of doel toe te werken. Als je bijvoorbeeld een appeltaart wilt bakken, moet je daarvoor de ingrediënten kopen en samenvoegen. Als je de verkeerde ingrediënten toevoegt of de oven niet aanzet, krijg je geen goede appeltaart. Consequence Wanneer je de (voor je gevoel) juiste stappen zet, dan heeft dat resultaat! Hier wordt het echter spannend; wanneer het resultaat in de praktijk de eerste keer tegenvalt, zijn er veel mensen die teleurgesteld zijn en stoppen en opgeven. Met andere woorden: ze gooien de appeltaart meteen in de prullenbak! Enrichment Het grootste gedeelte van je energie heb je in je doel gestoken en het is zonde om nu te stoppen. Nu is het tijd om door te zetten en te corrigeren wat niet werkt. “Wat moet je anders doen om die appeltaart helemaal goed te krijgen?” We laten onze deelnemers aan de slag gaan met SPICE om, hoe lastig ook, kleine en grote doelen te stellen die verband houden met hun eigen gevoel van zingeving en drive. Iedere keer is het dan ook weer een verrassing om te mogen ervaren welke creatieve en maatschappelijk relevante projecten ontstaan en welke positieve impact dit op deelnemers heeft met betrekking tot hun toekomstvisie. Achteraf zien we ook vaak dat deze exercitie voor de deelnemers het begin van een persoonlijk veranderingsproces is geweest. Tot zover deze inkijk in dit heel bijzondere stukje van ons dienstenpalet. Als mens hebben we een doel nodig om richting te geven aan ons leven. Het stellen van grote of kleinere doelen helpt bij het realiseren van de veranderingen die we willen zien in ons leven. Bij organisaties werkt dat precies hetzelfde! Wanneer een organisatie geen duidelijke doelstelling heeft, blijft ze in een cirkeltje ronddraaien terwijl er een onbestemd gevoel heerst dat het ‘anders’ moet. Wanneer een organisatie duidelijke doelen weet te formuleren en zo richting kiest, ontstaat er ook urgentie om deze doelen te bereiken, de neuzen dezelfde kant op te krijgen en bijbehorende veranderingsprocessen te laten slagen. Vreemd genoeg blijken tevens de betrokken medewerkers die deze doelen niet zien zitten, die ‘de kont tegen de krib’ gooien of die af willen wijken van het ‘appeltaartrecept’, van onschatbare waarde! Hierover over veertien dagen meer in deel 2. Blijft nog de vraag;  Wat zou jij doen met een miljoen?